स्वातंत्र्याचे महत्त्व

स्वातंत्र्य म्हणजे काय?

कर्नाटकातील कोंबरु अभयारण्यातल्या रेस्टहाऊसमध्ये घडलेली गेल्या आठवड्यातील घटना आहे. 

एक बिबट्या शिकारीसाठी एका कुत्र्याचा पाठलाग करत होता. आपला जीव वाचवण्यासाठी तो कुत्रा या रेस्टहाऊसच्या टॉयलेटला असलेल्या एका खिडकीतून आत घुसला, बाहेरून टॉयलेटचा दरवाजा बंद होता. कुत्रा आत घुसला व त्याच्या मागोमाग बिबट्याही त्याच्या मागे घुसला आणि त्या टॉयलेटमध्ये अडकून पडला. कुत्रा बिबट्याला घाबरून एका कोपर्‍यात जाऊन बसला. भुंकण्याचीही त्याची हिंमत झाली नाही.

पण यानंतर जे घडले, ते अद्भूत होते. बिबट्या भुकेला असूनही त्याने त्या कुत्र्यावर हल्ला केला नाही, एका झेपेतच तो त्या कुत्र्याची चटणी करून आपले भक्ष्य बनवु शकला असता. पण तो बिबट्या त्या टॉयलेटमध्ये एका कोप-यात शांत बसला होता. ते दोन्ही प्राणी एकाच खोलीत तब्बल बारा तास होते तरीही बिबट्याने कुत्र्याला कोणतीही इजा केली नाही.

           

वनविभागाने गुंगीच्या शॉटगनने बिबट्याला जेरबंद केला. आता प्रश्न असा आहे की भुकेल्या बिबट्याने सहजशक्य असताना त्या कुत्र्याला का फाडले नाही?

        

तर वन्यजीवअभ्यासकांनी असं उत्तर दिलं की वन्यजीव आपल्या स्वातंत्र्याविषयी अत्यंत संवेदनशील असतात. आपलं स्वातंत्र्य हिरावून घेतल्याची जाणीव होताच ते अत्यंत खोल दुःखात जाऊ शकतात, ते इतकं की त्यांची भूकही ते विसरू शकतात. तिथे पोट भागवण्याची नैसर्गिक प्रेरणा मावळू लागते, इतकं मोठं पारतंत्र्याच दुःख आहे.